Çelik Nedir? Hammaddesi Nedir?

İnşaat, otomotiv, enerji ve makine de dahil olmak üzere pek çok sektörde kullanılan çelik, bugün üretim süreçlerinin de en önemli malzemelerinden biri durumunda. Sahip olduğu özellikler sayesinde maksimum bir dayanıklılık sunan bu ürün hem ekonomik olması hem de üretim süreçlerinin kolay olması nedeniyle yaygın olarak kullanılıyor. Çelik malzemeler ile hem günlük olarak kullandığımız pek çok araçta hem de devasa yapılarda karşılaşmak mümkün. Peki çelik nedir, hangi malzemelerden üretilir ve çelik üretiminde kullanılan belli başlı yöntemler neler?

Çelik Nedir?

Bir alaşım olan çelik demir ve karbonun bir araya gelmesi ile oluşur. Alaşımdaki karbon miktarı yüzde 0,2 ile yüzde 2,1 oranında değişir ve karbon miktarının artmasına ya da azalmasına bağlı olarak farklı çelik türleri elde edilebilir. Çelik, hem dayanıklılığı hem de ekonomik üretim maliyetleri ile otomotivden makineye, enerjiden inşaata kadar pek çok sektöre entegre olmuştur. Çelik materyallerin öne çıkan özellikleri ise şunlardır:

• Korozyona ve yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklıdır.

• Gerekli sıcaklıklara ulaştırıldığında dövme ya da presleme gibi yöntemlerle şekillendirilebilirler.

• Bileşim olarak uygun olan çelikler soğuk olarak da şekillendirilebilir.

• Kaynak işlemi ile çelik materyalleri birleştirmek mümkündür.

• Kaplama, emaye ya da boyama gibi işlemler için uygundur.

Tüm bu özellikleri sayesinde pek çok sektöre entegre olan çelik tekerlek üretiminde de kullanılır. Özellikle paslanmaz orta sanayi çelik tekerlek modelleri uzun süreli kullanım için son derece uygundur. Peki çelik ham maddesi nedir ve işleme süreçleri nasıl gerçekleştiriliyor?

Çelik Hammaddesi Nedir?

Çelik materyalinin hammaddesi demirdir ve karbondur. Üretim sürecinde farklı elementlerle alaşım haline getirerek farklı türde çelikler elde etmek mümkündür. Bir başka ifadeyle maden ocakları aracılığıyla çıkarılan demir, düşük karbon içeriğine sahip kömürlerin yakılması ile elde edilen karbon gazı ile eritilir ve böylelikle çelik üretim süreci de başlamış olur. Bir başka önemli konu olan çelik nasıl yapılır sorusunun cevabı ise şu şekilde:

Çelik Nasıl Yapılır?

Çelik üretiminde yüksek fırın ya da BOF olarak adlandırılan temel oksijenli fırın ve EAF olarak adlandırılan elektrik ark fırını olmak üzere iki farklı yöntem kullanılır. Bu yöntemlerin detayları ise şu şekilde:

Temel Oksijenli Fırın

Bu yöntemde ilk olarak demirin yüksek sıcaklıklarda eritilmesi söz konusudur. Hemen ardından eritilen demir oksijen ile etkileşime girer ve içerisindeki kirleticiler ve fazla karbon uzaklaştırılır. Son olarak elde edilen demire gerekli alaşımlar eklenerek çeşitli çelik türleri elde edilebilir. Özellikle büyük miktarlarda çelik elementi üretilmesi gereken durumlarda yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Elektrik Ark Fırını

Bu yöntemde doğrudan madenlerden gelen ham demir kullanılabileceği gibi geri dönüşümden gelen hurda çelikler de kullanılabilir. Bu yöntemin tek farkı eritme işleminin elektrik ark fırınlarında yapılıyor olmasıdır. Temel oksijenli fırın yöntemi ile mukayese edildiğinde çok daha çevre dostu bir yöntemdir.

Peki çelik neden oluşur, farklı çelik türleri nelerdir ve farklı alaşım elementleri kullanarak daha dayanıklı çelik türleri elde etmek mümkün mü?

Çelik Neden Oluşur?

Çeliğin temel bileşenleri dünyanın en önemli elementlerinden biri olan demir ve karbondur. Bu alaşım içerisine eklenen karbon miktarı ya da çeşitli elementler elde edilen çelik türünün yapısını değiştirir ve farklı çelik türlerinin oluşmasını sağlar. Farklı sektörlerde kullanılan çelik türlerinden bazıları şunlardır:

• Ekonomik olması sebebiyle geniş bir kullanım alanına sahip olan düşük karbon içeriğine sahip karbon çelikleri,

• Nikel, krom, manganez ya da molibden gibi çeşitli alaşım elementlerinin eklenmesi ile elde edilen ve yüksek mukavemet, sıcaklık direnci, dayanıklılık gibi özelliklere sahip olan alaşımlı çelikler,

• Krom ve nikel gibi alaşım elementleri sayesinde asit, nemli ortam ve su dayanıklılığı ile öne çıkan paslanmaz çelikler,

• Büyük yapılarda kullanılan yapısal çelikler,

• Otomotiv endüstrisinde kullanılan, yüksek aşınma direncine sahip araç çelikleri.

Kullanılan yönteme ve alaşım elementlerine göre farklı çelik türleri de üretilebilir. Eğer siz de yüksek dayanıklılığa sahip çelik tekerlek modellerini incelemek ve hızlı şekilde sipariş oluşturmak isterseniz, e-Tekerlek online mağazasını tercih edebilirsiniz.