Paslanmaz Çelik Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Yüksek dayanım gücü ve uzun ömrü nedeniyle mutfak araç gereçlerinden santral üretimine, tekne imalatından inşaat parçalarına ve tekerlek üretimine kadar pek çok alanda kullanılan paslanmaz çelik; günlük hayatın her anında karşınıza çıkabilecek türden bir malzeme. Peki hemen hemen her sektörde yoğun olarak kullanılan paslanmaz çelik hangi maddelerden oluşur ve kaç çeşide ayrılır?

Paslanmaz Çelik Nedir?

Normal şartlarda çelik, belirli bir süre havaya ve suya maruz kaldığında oksitlenerek paslanır. Paslanmaz çelik ise içindeki normalden yüksek karbon miktarı sayesinde korozyona ve paslanmaya uğramaz, dolayısıyla daha uzun süreli bir kullanım imkanı sunar. Ayrıca paslanmaz çelik karışımı birden fazla malzemeyle güçlendirilebilir ve böylece korozyona karşı ekstra dirençli hale getirilebilir. Bu nedenle bir çeşit demir alaşımı olarak da tanımlanan paslanmaz çelik, dayanım gücünü ve niteliğini içeriğine dahil olan diğer malzemelerin miktarından alır.

Daha basit bir ifadeyle “paslanmaz çelik nedir?” sorusuna şöyle bir yanıt verilebilir: Paslanmaz çelik, çeliğin paslanmaya ve korozyona dayanıklı halidir. Peki farklı özelliklerdeki alaşımlardan elde edilen paslanmaz çelik neden oluşur ve özellikleri nelerdir?

Paslanmaz Çelik Nelerden Oluşur?

Yumuşak çelik, oksijenle temas ettiğinde oksitlenerek ince bir film tabakasıyla kaplanır. Pas olarak adlandırılan bu tabakayı engellemek adına çelik karışımına farklı elementler eklenir. Temelde çeliğin korozyon dayanımını artırmak için nikel ve krom gibi malzemelerle birleştirilmesi gerekir. Ayrıca molipten elementi de çeliğin dayanım gücünü artırmada etkilidir. Öte yandan karbon ve kükürt gibi elementler normalden fazla kullanıldığında pas direncinin düşmesine neden olur. Bu nedenle paslanmaz çelik karışımının içerisine en az %10.5 krom, en fazla %1.2 karbon eklenmesi gerekir.

Doğru oranda elementlerin birleşiminden oluşan e-tekerlek paslanmaz tekerlek modelleri, aşınma ve yıpranmaya karşı ekstra dirençlidir. Yüksek kaliteli saf çelikten elde edilen orta sanayi tekerleklerin tümü, endüstriyel mutfaklardan medikal ekipmanlara her alanda gereksinimlerinizi karşılar.

Paslanmaz Çelik Çizilir mi?

Paslanmaz çelik dayanımı yüksek olan sert bir malzemedir ve mukavemet gerektiren alanlarda kullanılır. Bu nedenle zamanla paslanmaz çelik yüzeylerde çizikler oluşabilir. Ancak paslanmaz çeliğin çizilmesi korozyon ve mukavemet dayanımını kötü yönde etkilemez. Ayrıca çizik giderici uygulamalar ve maddeler, özellikle estetik görünümün önemli olduğu bazı alanlarda çiziklerin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Paslanmaz Çelik Özellikleri

Paslanmaz çelik, kimyasal özellikleri değiştirilerek elde edilse de en çok kullanılan paslanmaz çelik elementleri; demir, krom ve nikeldir. Çeliğin içindeki bu maddelerin oranı ve diğer elementlerin varlığı, niteliğini değiştirir. Ancak genel olarak bütün paslanmaz çelikler şu özelliklere sahiptir:

• Korozyona ve ısıya karşı dayanıklıdır,
• Su izi tutmaz,
• Dekoratif ve estetiktir,
• Hijyeniktir,
• Uzun ömürlü ve ekonomiktir,
• Sertlik oranı yüksektir,
• Bazı türleri kolay şekillendirilebilir ve kaynaklanabilir.

Paslanmaz Çelik Çeşitleri

Paslanmaz çelik, içinde kullanılan elementlerin oranına göre 4 ana kategoride incelenir:

Östenitik Çelik

Çeliğin, oda sıcaklığında nikel ile birleştirilmesi ile östenitik bir yapı elde edilir. Böylece çelik kolay şekillendirilebilir ve kaynaklanabilir hale getirilir. Düşük sıcaklıkta darbe dayanımı iyi olan östenitik çelikler, korozyona karşı yüksek dayanım gösterir ve soğuk şekillendirme yöntemiyle manyetik özellik kazanabilir. Sıklıkla makine imalatında, mimari uygulamalarda ve gıda işleme ekipmanlarında tercih edilir.

Ferritik Çelik

Ferritik paslanmaz çelik, karbon oranı düşük bir çelik türüdür ve yaklaşık %12-18 krom içerir. Korozyon dayanımı orta seviyededir ve kolay şekillendirilemez, ısıl işlemle ekstra dayanım kazanamaz. Genellikle dekoratif uygulamalarda, mutfak gereçlerinde ve sıcak su tanklarında kullanım için uygundur.

Martenzitik Çelik

Östenitik yapıyı yüksek sıcaklıkta koruyan, krom miktarı düşük çelikler martenzitik olarak adlandırılır. Yüksek mukavemet ve sertlik seviyesine sahip olan bu çelik türü orta düzeyde korozyon dayanımı gösterir ve ısıl işlemlere elverişlidir. Bıçak ve ameliyat ekipmanı üretiminde yaygın olarak kullanılır.

Dubleks Çelik

Östenitik ve ferritik yapıda olan dubleks çeliklerde, mukavemet yüksek ve yapı serttir. Bu nedenle hem yüksek dayanım gösterir hem de kolay şekillendirilebilir ve kaynaklanabilir. Kullanım alanı oldukça yaygın olan dubleks çeliklere en çok petrokimya sektöründe ve tuzlu su ortamlarında rastlanır.

Yukarıda paslanmaz çelik hangi üç elementin karışımı olarak kullanılabilir ve farklı elementlerle birleştiğinde ne gibi değişiklikler gösterir gibi merak edilen konuları detaylarıyla açıklamaya çalıştık.

Siz de yüksek dayanım, uzun süreli kullanım ve kir tutmayan hijyenik özellik için paslanmaz çelik tekerlek ihtiyacını E-tekerlek aracılığıyla karşılayabilirsiniz. Kaliteli çeliğin, nitelikli elementlerle doğru oranlarda birleştirilmesiyle elde edilen e-tekerlek paslanmaz menteşe ve tekerlek modellerini inceleyerek sektörel anlamda hız kazanabilirsiniz